نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• پروین اصغری

- استادیار گروه معارف و تربیت اسلامی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

از عرصه‌های حضور عناصر دانشمند و دانش‌پرور ایرانی در تاریخ تمدن‌اسلامی، «نهضت ترجمه» است؛ که طی قرون دو تا چهارهجری، در قالب ترجمه گسترده آثار علمی و فکری تمدن ملل مختلف صورت گرفت. در این میان اهتمام خاندانهای دانشمند و دانش‌پرور ایرانی، نقش مهمی در پیشبرد این حرکت علمی داشت؛ چراکه ایشان علاوه‌برتشویق و تحریض خلفای عباسی به حمایت از امر ترجمه و نقل علوم، خود نیز در حمایت از مترجمان کوتاهی نورزیدند. آل‌برمک، آل‌سهل، آل‌بختیشوع، آل‌نوبخت و بنی‌موسی بن شاکر از خاندانهای مهم ایرانی دردوره اول عباسی بودند؛ که با فعالیت‌های علمی خویش، برتری و تفوق ایرانیان را اثبات نمودند. در این پژوهش سعی شده نقش برامکه و آل‌سهل، فعالان عرصه سیاسی و آل‌بختیشوع، آل‌نوبخت و بنی‌موسی نمایندگان حضورعلمی ایرانیان در عصراول عباسی را به فراخور شرایط و موقعیتی که در آن قرار داشته اند؛ در عرصه تمدن سازی تبیین و مقایسه نماید و در خلال بحث به مسائلی نظیر اینکه؛ این خاندانها از چه طریقی در پیشبرد نهضت ترجمه مؤثر بوده‌اند؟ و کدام‌یک ازعرصه‌های حضور این خاندانها تأثیر بیشتری در نقش ایرانیان در زمینه ترجمه علوم و پیشبرد این نهضت داشته‌است؟ پاسخ داده‌شود.

کلیدواژه‌ها

• نهضت ترجمه
• آل بختیشوع
• آل‌نوبخت
• بنی موسی بن شاکر
• برمکیان