پ‍‍‍ژوهش‌نامه فرهنگ و معارف دینی
فرایند پذیرش مقالات
بسم الله الرحمن الرحیم
فرآیند ارزیابی و داوری حرفه ای مقاله های ارسالی به پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی
مقدمه
«پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» به منظور رعایت اصل کرامت مخاطبان و کمک به تهیه و تدوین مقاله هایی استاندارد و علمی، مراحل فرآیند ارزیابی و داوری مقاله های دریافت شده را به صورت شفاف و به شرح زیر بیان می دارد.
الف.گام های اجرایی
گام اول. مراجعه به سایت دوفصلنامه «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» و مطالعه راهنمای نویسندگان.
گام دوم. ثبت نام در سایت دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی».
گام سوم. ثبت و ارسال مقاله از طریق سایت و دریافت کدرهگیری.
گام چهارم. بررسی مقاله توسط سردبیر بر اساس دریافت گزارش همانند جویی مقاله و نظر دبیر تخصصی.
گام پنجم.ارائه نظر اولیه در خصوص مقاله (شامل:پذیرش اولیه و یا رد مقاله ؛ بدلیل عدم ارتباط و یا مشکلات مربوط به سلامت مقاله و رعایت اخلاق پژوهش و مرتبط با حوزه علمی نشریه و رعایت استانداردهای اولیه ـ یا غیرمرتبط)
گام ششم. ارسال مقاله برای داوران علمی داوری جهت ارزیابی محتوایی، روشی و شکلی.
گام هفتم. بررسی نتایج داوری ها توسط سردبیر و ارائه نتیجه این مرحله شامل:
* عدم پذیرش ـ در صورت رد مقاله توسط هر دو داور.
* پذیرش با اصلاحات و ارسال موارد اصلاحی به نویسنده.
*کنترل اصلاحات توسط سردبیر ، یا دبیر تخصصی و یا داوران به صلاحدید سردبیری؛ و در صورت تایید ، ارسال برای تحریریه.
گام هشتم. بررسی نهایی مقاله در تحریریه ـ ارائه گواهی پذیرش به موارد درخواستی.
گام نهم.تعیین مقاله های نهایی برای چاپ توسط تحریریه.
گام دهم.ارسال مقاله برای بخش آماده سازی، نشر و بارگذاری در سایت ها و بانک های اطلاعاتی مربوط.
ب. انواع داوری
دوفصلنامه علمی پژوهش نامه فرهنگ و معارف دینی به صورت حرفه ای و در چند سطح اقدام به داوری مقاله می نماید که عبارتند از:
۱.داوری موضوعی
این داوری توسط سردبیر و با کمک دبیر تخصصی و همچنین دریافت گزارش مشابه جویی ، انجام شده و ارتباط مقاله با حوزه تخصصی نشریه علمی و رعایت اصول کلان اساسنامه از سوی نویسنده ، موضوع ارزیابی است.
۲.داوری فنی
این داوری توسط دبیر تخصصی انجام شده و رعایت استانداردهای شکلی و ساختاری مقاله حسب الگو و ضوابط بیان شده در سایت نشریه، موضوع ارزیابی می باشد.
3.داوری اخلاقی
این داوری توسط دفتر نشریه و زیر نظر سردبیر- مستند به نظر ارایه شده از سوی داوران علمی و گزارش ارایه شده از سوی سامانه های تخصصی در حوزه مشابه جویی - انجام می شود.
4.داوری علمی و محتوایی
این داوری توسط داوران متخصص موضوع مقاله در قالب کاربرگ ها و شاخص های مصوب نشریه به انجام می رسد.
5.داوری شکلی
تمام ضوابط مربوط به نحوه نگارش مقاله از حیث رسم الخط، ارجاع نویسی، تیترگذاری،قلم ها و ... که توسط نشریه و داوران در پذیرش اولیه مقاله ملاک قرارمی گیرد؛ در نهایت و مجددا توسط سردبیری و دبیر فنی نشریه کنترل می گردد تا مقاله تایید شده استاندارد باشد و بعد از آن برای نشر ارسال گردد.این داوری جنبه کنترلی دارد و در آخرین مرحله –قبل از ارسال برای آماده سازی- صورت می گیرد. لازم به ذکر است که ضوابط مورد نظر به صورت مبسوط و کامل در وبگاه دوفصلنامه علمی دانش سیاسی در صفحه اصلی و همچنین بخش راهنمای نویسندگان، آمده است.
پ.سیاست‌ها و راهنماهای داوری
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» به تبعیت از مصوبه مربوط به تهیه نشریه های علمی ای که به صاحب امتیازی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام منتشر میشود؛ متعهد به اجرای داوری دوسوپنهان (Double-Blind Peer Review) بر اساس راهنماهای کمیته بینالمللی اخلاق نشر و "توصیه‌های ICMJE در خصوص اجرا، گزارش، ویرایش، و نشر فعالیت های علمی ..." در روند داوری خود است.
ت.استانداردهای دبیران نشریه
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» به تبعیت از مصوبه مربوط به تهیه نشریه های علمی ای که به صاحب امتیازی دانشگاه شهرکرد منتشر میشود ؛ متعهد به اجرا و پیروی از استانداردهای بینالمللی برای دبیران بر مبنای بیانیه‌های کمیته بینالمللی اخلاق نشر است. این استانداردها برای روند انتشار و داوری نشریه ها طراحی شده و همچنین نشان دهنده راهکارها و راه‌حل‌ها، هنگام بروز تعارض است.
ث.مشابه جویی/ همانندجویی
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» انتشار یک مقاله را منوط به ارزیابی گزارش مشابه جویی مقاله نموده است. این فعالیت در دو نوبت به انجام می رسد:
نخست به هنگام دریافت مقاله که در پذیرش اولیه موثر است.
دوم، در مرحله بعد از اصلاحات و نهایی شدن مقاله که برای تایید قطعی مقاله موثر است.
هدف از این کار افزایش ضریب سلامت اخلاقی و پژوهشی مقاله است که در تعامل بین سردبیری و نویسنده(گان) به انجام می رسد.
ج. محرمانه بودن هویت داور/نویسنده(گان)
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» همه گونه اقدام لازم را به عمل میآورد تا طی فرایند داوری هویت نویسنده و داوران مخفی بماند، و از این طریق شاهد نقد منصفانه و دقیق متن و در نهایت ارتقای آن باشیم.در همین ارتباط نویسندگان لازم است دقت نمایند تا هویت خود را در جزئیات پیشچاپ و یا در جای دیگر آشکار نکنند. نویسندگانی که هویت خود را آشکار میکنند، ما را به این تلقی میرسانند که مشکلی با افشای نام خود ندارند و ازاین‌رو داوری مقاله آن ها به صورت یکسویه خواهد بود (یعنی فقط نویسنده مقاله از هویت داوران مطلع نخواهد شد).در همین ارتباط از داوران مقاله نیز تقاضا شده که نسبت به عدم افشای نام خویش و عدم استفاده از اطلاعات مندرج در مقاله ها کمال دقت را داشته باشند.
چ.زمان داوری
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» تلاش می نماید تا حداکثر طی یک ماه داوری ها به انجام برسد.با اینحال بدلیل ماهیت این فعالیت و این که در ارتباط مستقیم با زمان و نحوه همکاری اساتید محترم است؛ امکان تاخیر وجود دارد.بویژه آن که امکان ارسال مقاله برای داور سوم نیز وجود دارد. نویسندگان محترم می توانند از طریق سامانه می توان این فرآیند را پیگیری نمود.
ح. اصول کلی داوری
1.اگر داور بنا بهر دلیل خود را ذی صلاح برای داوری مقاله نداند، لازم است بلافاصله اعلام انصراف نماید.
- مقالههای دریافت شده باید توسط داور به عنوان متن محرمانه تلقی شود.
3.هیچکدام از داورها نباید مقالهای را که برای داوری به او تحویل داده شده به صلاحدید خودش تحویل فرد دیگری بدهد.
4.داوری مبنای فرآیند کیفی تولید مقاله تلقی میشود ، بنابراین داورها باید اطمینان حاصل کنند که مقالههای ارسال شده از کیفیت بالایی برخوردار بوده و دست اول هستند. اگر داور مطلع شود که مقالهی تحویل شده به او در نشریه دیگری در حال داوری است، باید سردبیر را در جریان امر قرار دهد.
5.برای تجزیه و تحلیل مقالهها قوانینی وجود دارد ولی انحصاری و قطعی نیست. این کار را میتوان مورد به مورد و با درنظر گرفتن ارزش، کیفیت، و اصالت مقاله ارائهشده انجام داد.
6.در انجام داوریها عموماً به موارد زیر توجه میشود:
ارتباط موضوعی و محتوایی با نشریه
ساختار مقاله ی ارائه شده و تناسب آن با رهنمودهای نویسنده
اعتبار و کاربست روشی مقاله
رعایت استانداردهای اعلامی نشریه در بخش راهنمای نویسندگان
نوآوری محتوایی مقاله
ارزش نظری و یا کاربردی مقاله
منابع استفاده شده
دستور زبان، سجاوندی، و املای درست
مسائل مرتبط با سرقت ادبی
خ.تعهد و مسئولیت علمی و اخلاقی داور
- همکار علمی محترم ، شما به عنوان داور به دبیران و ویراستاران نشریه علمی مشورتهای لازم را میهید تا آن ها تصمیم نهایی را اتخاذ کنند.بنابراین دقت نظر و سلامت ارزیابی شما تاثیر بسزایی در نتیجه نهایی دارد.
- تمامی مقاله هایی که هنوز به چاپ نرسیدهاند، اسناد محرمانه محسوب میشوند. چنانچه شما از طرف ما دعوت شده باشید تا مقالهای را مورد داوری قرار دهید، لطفاً در مورد آن با همکار خود صحبت نکنید.
3.اگر مقاله موردنظر خارج از حیطه تخصص شماست و یا وقت کافی برای داوری مقاله را در اختیار ندارید، بلافاصله دفتر نشریه را در جریان قرار دهید تا آن ها بتوانند از داور دیگری دعوت به عمل بیاورند. در این مرحله میتوانید همکاران واجد شرایط خودتان را معرفی کنید.
4.ویژگی اساسی هر داوری این است که مفید و سازنده باشد و ما از داوران درخواست میکنیم که اظهارنظرهایشان را صریح ، دقیق ، مستند و در عین حال منصفانه و محترمانه ارایه نمایند.
- لطفاً پیشنهادهای خود را در خصوص نحوه بهبود کیفیت مقاله در مواردی که پذیرش را مشروط به اعمال اصلاحات می نمایید، ارائه دهید.
6.اگر تحلیل شما این است که مقاله فاقد کیفیت لازم است و بهبود آن میسر نیست، به صراحت اعلام نموده و گزینه عدم پذیرش را ثبت نمایید.
7.درمقام نگارش داوری موارد زیر لحاظ شود:
مطالب خود را روشن بنویسید تا مخاطبان (نویسنده / دفتر نشریه) متوجه هدف و معنای مورد نظر شما شوند.
هنگامی که میخواهید در مورد خاصی اظهار نظر کنید، نکته‌های خود را شمارهگذاری کرده و محل آن نکته‌ها را با ذکر شماره صفحه و سطر مورد نظر در فایل ارسالی مشخص کنید.
اگر شما داور سوم هستید و از شما خواسته شده در مورد یا جنبه خاصی اظهارنظر کنید،لطفا داوری های قبلی را مطالعه و در موضوع درخواستی به صراحت ارایه نظر نمایید.
با اثر نویسنده بهگونهای برخورد کنید که انتظار دارید بقیه با اثر شما آن برخورد را داشته باشند.
9.«کاربرگ امتیازدهی داور» را دبیران نشریه رؤیت میکنند.اما نظر داور برای نویسنده را ، نویسندگان مقاله نیز ملاحظه میکنند.
10.نظر داوران در نهایت توسط سردبیر / یا به صلاحدید دبیر تخصصی، تجمیع شده و به عنوان نظر نهایی از سوی سردبیری اعلام می شود.
د.حفظ حریم خصوصی و امانتداری
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» مقالهها را با رعایت کامل امانتداری، مورد داوری قرار می دهد.نویسنده هنگامی که فایل مقاله خود را ثبت می نماید، به نشریه اعتماد کرده و نتیجه فعالیت علمی و تلاشخلاقانه خود را که اعتبارش در گرو آن است، در اختیار آنان قرار میدهد. افشای جزئیات محرمانه مقاله طی داوری ، ناقض حقوق نویسنده است.از سوی دیگر داوران نیز به نوبه خود از حقی مشابه برخوردار هستند که باید از سوی دبیران و دفتر نشریه رعایت شود. اگر ادعایی نسبت به عدم صداقت یا تقلب وجود داشته باشد، امانتداری را میتوان نقض کرد و اگر غیر از این باشد، باید آن را محترم شمرد. سردبیران نباید اطلاعات مربوط به مقاله (مانند: زمان دریافت، محتوا، وضعیت فرآیند داوری، اظهارنظرهای داوران، و یا وضعیت نهایی مقاله) را افشا کنند. این شامل تقاضا برای استفاده از این مطالب در روندهای قانونی هم میشود. سردبیر باید این مسئله را برای داوران روشن کند که فایل مقالههایی که برای آنان ارسال میکند در زمره مکاتبات مصونازافشا و جزو داراییهای شخصی نویسنده محسوب میشود. بنابراین داوران و اعضای هیئت تحریریه باید به حقوق نویسنده احترام گذارند و از مطالب آن به نفع شخصی شان بهرهبرداری نکنند. داوران مجاز نیستند که از مقالهها برای خود رونوشت نگه داشته و یا آن را در اختیار افراد دیگر قرار دهند.
ذ.رعایت رهنمودهای اخلاقی
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» با توجه به اهمیت فرآیند داوری تاکید دارد که در ارتباط با داوری و انتشار مقاله، استانداردهای بالایی را مدنظر دارد و ضوابط ، رهنمودها و توصیه های دانشگاه امام صادق علیه السلام؛ وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری؛ و کمیته اخلاق نشر( COPE) را رعایت می نماید.
ر.استانداردهای بینالمللی برای نویسندگان و سردبیران
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» متعهد میگردد که در طراحی و هدایت فرایند داوری ، انتشار نشریه علمی و نحوه برخورد با مسائل مرتبط با آن، از «استانداردهای بینالمللی برای نویسندگان و سردبیران» که توسط «کمیتهی اخلاق نشر» تدوین شده ،پیروی کرده و آن ها را به‌کار ببندد.
ز.تضاد منافع در فرایند داوری
دوفصلنامه علمی «پژوهش نامه فرهنگ ومعارف دینی» اگرچه محرمانه بودن نویسنده را دنبال می نماید، با این حال دنیای امور پژوهشی گستره کوچکی دارد. بدین معنی که بسیاری از داوران ممکن است نویسندهای را به دلیل آشنایی با آثارش شناسایی کنند. شما یقیناً میتوانید ارزشیابی منصفانهای را در قبال مقالهای که توسط یک دوست یا رقیبش نوشته شده، ارائه دهید، ولی:
اگر تضاد منافع بسیار چشمگیر باشد، باید این موضوع را با سردبیر درمیان بگذارید.
اگر تضاد منافع موجب شود به طور جدی سوگیری مثبت یا منفی داشته باشید، لازم است درخواست برای داوری را نپذیرید.در همه حال از قضاوت و انتقادهای شخصی بپرهیزید و صرفا مقاله را قضاوت کنید. به احتمال قوی این کار مورد استقبال نویسنده قرار میگیرد و او را به انجام کارهای بهتر سوق میدهد.