جایگاه ارزش های معنوی در اقتصاد از منظر قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد

چکیده

قرآن کریم در بُعد اقتصادی حاوی نکاتی است که در صورت عمل به آنها در دنیا، علاوه بر سعادتمندی انسانها در آخرت، از آثار آنها در این دنیا نیز بهره مند میشوند؛ زیرا خداوند متعال در آیات زیادی مستقیم و غیرمستقیم نکاتی را جهت هدایت اقتصاد در مسیر صحیح ارائه کرده است. از این نکته ها در نگاه کلی میتوان با عنوان «ارزشها معنوی» یاد کرد. «گستره ی وسیع طرح این ارزشها در قرآن» از یک سو و «نقش ویژه ی اقتصاد در زندگی مادی و معنوی انسانها» از سوی دیگر ضرورت بررسی این آیات را به خوبی نشان میدهد. بررسی تحلیلی این آیات نشان میدهد خداوند پاره ای از این ارزش ها را در اقتصاد به عنوان غایت اقتصاد شمرده و پاره ای دیگر از آنها را به عنوان ابزار و عوامل رشد و توسعه حساب کرده است. در مقابل اموری مانع و از بین برنده رشد و توسعه ی اقتصادی محسوب شده اند. بنابر این آیات اموری مانند «ایمان»، «تقوا»، «استغفار» و «انفاق در راه خدا» نقشی مثبت و عواملی مثل «برتری جویی»، «کفران نعمت و عدم شکرگزاری»، «فخرفروشی» و غیره موانع جدی در امور اقتصادی هستند. در قرآن کریم برای تحقق ارزشهای مثبت و از بین برنده ارزشهای منفی اقتصادی راهکارهای تشریعی و تکوینیِ دنیوی و اخروی (قیامت) نیز در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  • تاریخ دریافت: 13 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 07 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1402