یکی از سفارش های پرتکرار در آموزه های اسلامی، توصیه به حلم ورزی است. احادیث فراوانی، با بیان اهمیت و جایگاه حلم و بیان آثار و فواید آن، مسلمانان را به پایبندی و عمل به این فضیلت اخلاقی، ترغیب کرده اند.در پژوهش حاضر پس از واکاوی معنای لغوی حلم در منابع واژگانی معتبر عربی و تبیین معنای اصلی این واژه، به کاربردهای واژه «حلیم» در قرآن پرداخته شده است. سپس با توجه به روایات امام علی (علیه السلام) در مورد ابعاد گوناگون این فضیلت اخلاقی، مباحثی چون جایگاه حلم، اهمیت حلم، نشانه های انسان حلیم، رابطه حلم با عقل و علم، آثار و فواید حلم، راهکارهای تقویت این خلق نیکو و آفت حلم بررسی گردیده است.از آنجا که تاریخ، نمونه های بسیاری از حلم ورزی امیرمومنان (علیه السلام) در مواجهه با مخالفان و ستمگران به آن حضرت را ثبت کرده است، در پایان این نوشتار، نمونه هایی عملی از حلم ورزی آن حضرت در برابر دشمنانشان بیان شده تا تجلی عینی این فضیلت در سیره علوی، روشن تر گردد.
پژوهشنامه فرهنگ و معارف دینی