نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• پروین اصغری

- استادیار گروه معارف و تربیت اسلامی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

تمدن اسلامی در عین حال که از بنیانی آسمانی ـ وحیانی برخوردار است؛ انتقال‌دهنده دست‌آورده‌ها و میراث تمدنهای پیش از اسلام به نسل‌های بعد است. در جریان این نقل و انتقال، مللی چون ایرانیان، به ایفای نقش پرداخته‌اند، اما سهم آنان در قرن‌های دوم تا چهارم قمری، به درستی تبیین و عرضه نشده است؛ از این رو پژوهش حاضر در جهت تعیین سهم ایرانیان در پیشبرد تمدن اسلامی از منظر تبیین نقش دو خاندان ایرانی برمکی و بنوموسی در نهضت ترجمه است. ایرانیان با جلب حمایت خلفای عباسی و نیز در پرتو دانش‌دوستی خاندان‌های با نفوذ ایرانی، نقش ممتاز و پیش‌تازی در ترجمه آثار غیرعربی به زبان عربی ایفا کرده‌اند. در این نوشتار، سعی برآن است تا به روش توصیفی - تحلیلی و بر مبنای منابع دست اول تاریخی، به مقایسه و ارزیابی نقش خاندان برمکی و بنوموسی در ظهور و رشد استعدادهای بالقوه ایرانی در نهضت ترجمه پرداخته شود. نمی توان پنهان کرد، نهضت ترجمه، بیش از آن که مرهون پشتیبانی‌های دستگاه خلافت عباسی باشد، از سابقه، علاقه، بذل مال و وقت چنین خاندان هایی ناشی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

• برمکیان
• بنی موسی بن شاکر
• خلافت عباسی
• تمدن
• نهضت ترجمه