نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محمود مهمان نواز

گروه تاریخ، دانشکده انسانی، دانشگاه یاسوج

چکیده

میرویس غلجزائی فرمانده گروهی از افغانها در ایالت مرزی قندهار بوده که در زمان شاه سلطان حسین صفوی علیه حکومت صفویان شورش نمود. مهمترین واکنش دربار صفوی به این شورش، اعزام نیروهای گرجی به فرماندهی شاهزادگان گرجی (در ابتدا گرگین‌خان و در ادامه خسروخان) به منطقه قندهار بوده است. این نیروها عمدتا مسیحیانی بوده که به تازگی به دین اسلام گرویده بودند. هدف این پژوهش بررسی تحلیلی عملکرد و اقدامات مسیحیان نومسلمان در مواجهه با شورش میرویس افغان، با رویکردی آسیب‌شناسانه و با اتکا به منابع اصلی آن دوره می‌باشد. یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که: اتخاذ سیاستهای نادرست جنگی، عدم همدلی دربار صفویان با نیروهای اعزامی به قندهار، عدم استفاده درست از ظرفیتهای منطقه برای دفع شورش و تبدیل ظرفیت‌ها به تهدید توسط فرماندهان، تضاد قدیمی قزلباشان با گرجی‌ها، مسیحی انگاشتن نیروهای گرجی با وجود آنکه مسلمان شده بودند هم از سوی نیروهای صفوی و هم افغانها، سبب شکست و ناکارآمدی نومسلمانان گرجی تبار در برابر شورش میرویس افغان گردید. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

• میرویس افغان
• گرگین‌خان
• خسرومیرزا
• صفویه
• قندهار